Buitenland - 22 juni 2025 om 17:43

Principeakkoord NAVO-landen over nieuwe bestedingsnorm 5 procent

BRUSSEL/DEN HAAG (ANP) – De NAVO-landen zijn het eens geworden over een nieuwe, veel hogere norm voor defensie-uitgaven. Ook laatste dwarsligger Spanje verzet zich niet langer tegen de nieuwe afspraak om 5 procent van de economie aan defensie en ondersteunende zaken te besteden, zeggen diplomaten. Daarmee is de weg vrij voor de leiders van de 32 NAVO-landen om die op hun top in Den Haag te bezegelen.

De nieuwe NAVO-norm moet het belangrijkste wapenfeit van de top worden. De Amerikaanse president Donald Trump had geëist dat de leden van het bondgenootschap hun defensiebudgetten zouden verhogen van 2 naar 5 procent van hun bruto binnenlands product. NAVO-chef Mark Rutte kneedde die onhaalbare eis om tot 3,5 procent voor defensie plus 1,5 procent voor ondersteunende zaken. Zoals het tankbestendig maken van bruggen, het opschroeven van de wapenindustrie en een betere cyberbeveiliging.

Spanje keerde zich daar echter tegen. Het zou ook met 2,1 procent prima de militairen en het materieel kunnen betalen die de NAVO van elke lidstaat vraagt om de alliantie te kunnen verdedigen. Premier Pedro Sánchez vroeg, onder druk van zijn radicaal-linkse coalitiegenoten, om een uitzonderingspositie.

‘Bondgenoten zeggen toe’

NAVO-landen toonden zich bereid de toezegging over de nieuwe NAVO-norm iets losser te formuleren. De leiders spreken woensdag op de top uit dat “Bondgenoten (lees: NAVO-landen) zeggen toe” om naar 5 procent te gaan. Aanvankelijk luidde de tekst “Wij zeggen toe”.

Rutte heeft Sánchez daarnaast een toelichtende brief gestuurd, zeggen NAVO-bronnen. Daarin verzekert de secretaris-generaal dat Spanje de “flexibiliteit” krijgt die nodig is om te voldoen aan de wensen van de militaire planners van de NAVO. Die hebben elk land laten weten wat het moet bijdragen aan de verdediging. De kosten variëren volgens ingewijden wat, maar zouden voor vrijwel alle lidstaten tussen de 3 en 4 procent liggen.

Meer tijd

Zonder akkoord over de bestedingsnorm zou Trump misschien wel wegblijven bij de top, klonk het de afgelopen maanden. Als bondgenoten niet meer gaan betalen, hoeven ze ook niet op bescherming te rekenen, dreigde hij eerder. Op Spanje is de afgelopen dagen grote druk uitgeoefend.

Rutte kwam NAVO-landen die de benodigde vele miljarden euro’s moeilijk kunnen vinden, al tegemoet door ze meer tijd te gunnen. De norm hoeft niet in 2032, maar in 2035 te worden gehaald. Ook zou de NAVO over vier jaar willen kijken of 5 procent wel het juiste percentage is.

Bron: ANP